> Lees hier meer over de symptomen van lipoedeem.
Pijn bij lipoedeem
Circa 80% van de lipoedeem patiënten geeft haar pijn een score van minimaal 5 (op schaal 1-10) en 11% geeft zelfs aan dat de pijn ondragelijk is(1)! Doordat de pijn leidt tot een verminderde kwaliteit van leven en soms zelfs depressie, is vermindering van pijn vaak het belangrijkste doel van de behandeling van lipoedeem. Om dit goed aan te kunnen pakken, is kennis over het hoe en waarom van de pijn belangrijk.
Hoe ontstaat pijn bij lipoedeem?
Hoe en waardoor lipoedeem ontstaat is nog niet helemaal duidelijk. We weten daardoor ook nog niet precies wat de pijn bij lipoedeem veroorzaakt. Wel weten we steeds meer over wat er afwijkt in lipoedeem vet. Deze kenmerken kunnen mogelijk ook de pijn grotendeels verklaren (2):
- Er zijn microscopische afwijkingen zichtbaar in de kleine lymfe- en bloedvaatjes (micro-angiopathie)
- Er is een toegenomen aantal ontstekingscellen in het vetweefsel (inflammatie)
- De vetcellen zijn toegenomen in aantal en grootte en de structuur van het vetweefsel is verhard (fibrose)
- Er is zuurstoftekort in het weefsel (hypoxie). Naast pijn hebben vrouwen met lipoedeem vaak ook last van een verzuurd gevoel in de benen. Dat heeft hier zeer waarschijnlijk ook mee te maken.
- Er is, waarschijnlijk door de ontstekingsreactie, een verhoogde gevoeligheid van de pijnzenuwen (neurogene inflammatie).
Een vicieuze cirkel
Bovenstaande afwijkingen staan niet los van elkaar maar versterken elkaar. Zo leidt verharding van het vetweefsel tot ontsteking en zuurstoftekort. Zuurstoftekort leidt weer tot extra ontsteking en schade aan de vaatjes. Het is als het ware een vicieuze cirkel, die door behandeling onderbroken zou moeten worden.
Toegenomen pijnbeleving (allodynie)
Verder wordt er gedacht dat de pijnbeleving ook is toegenomen bij lipoedeem. Hoe dit zou ontstaan is niet duidelijk. Soms wordt gezegd dat het drukken van de vetcellen tegen de zenuwen dit veroorzaakt. Dit is echter niet erg waarschijnlijk. Dit soort pijn ontstaan namelijk niet bij toename van ‘normaal’ onderhuids vet of bij zwelling door vocht.
Indirecte pijn bij lipoedeem (bv. knie- of voetklachten)
Daarnaast kan er nog indirect pijn ontstaan door lipoedeem. Denk bv. aan knieklachten, doordat de benen niet meer in de goede stand kunnen staan door het toegenomen vetweefsel. Of pijnklachten aan de voeten, doordat deze doorzakken door het toegenomen gewicht. Ook pijnklachten door steunkousen of drukkleding die op het vetweefsel duwen horen hierbij. Veel vrouwen met lipoedeem zijn ook ‘hypermobiel‘, waardoor de gewrichtsklachten extra kunnen toenemen.
Behandeling van de pijn
Behandeling van de pijn is eigenlijk hetzelfde als de gehele behandeling van het lipoedeem. Dingen die je zelf kan doen zijn vooral het volgen van een gezonde leefstijl met voldoende beweging en goede voeding. Compressie (een lipoedeem broek, panty of kousen) kan de klachten bij sommige vrouwen ook verbeteren, vooral als er ook vocht in het weefsel aanwezig is. Drukkleding wordt echter regelmatig niet goed verdragen, door de druk op het pijnlijke vet. Het is belangrijk deze kleding goed aan te laten meten. Dit kan over het algemeen het best bij een oedeemtherapeut of bandagist.
> Lees hier meer over de behandeling van lipoedeem
> Lees hier meer over oedeemtherapie en compressie bij lipoedeem
> Lees hier meer over voeding bij lipoedeem
Tumescente liposuctie effectief tegen pijn
Tumescente liposuctie heeft een bewezen langdurig effect op de pijnklachten bij lipoedeem (1). Dit is ook de ervaring van onze praktijk, waar we deze behandeling bij lipoedeem heel veel uitvoeren. De meeste vrouwen geven na de behandeling aan dat de pijnklachten in het behandelde gebied sterk afgenomen zijn, waardoor bewegen en het dragen van kleding weer veel makkelijker is geworden.
> Wil je weten wat liposuctie voor jou kan betekenen? Maak dan hier een afspraak.
Referenties
(1) Herbst KL, et al. Standard of care for lipedema in the United States. Phlebology. 2021 Dec;36(10):779-796.
(2) Kruppa P, Georgiou I, Biermann N, Prantl L, Klein-Weigel P, Ghods M. Lipedema-Pathogenesis, Diagnosis, and Treatment Options. Dtsch Arztebl Int. 2020 Jun 1;117(22-23)
(3) Sandhofer M, Hanke CW, Habbema L, […]Halk AB. Prevention of Progression of Lipedema With Liposuction Using Tumescent Local Anesthesia: Results of an International Consensus Conference. Dermatol Surg. 2020 Feb;46(2):220-228.